Manipulación

Hai máis ou menos un mes El País publicou esta viñeta de El Roto. Compartina nas redes porque me pareceu moi adecuada, coma sempre.

Recoñezo que estou moi susceptible co da manipulación porque case todos os fenómenos sociais son tamén individuais e viceversa. As persoas que se dedican á política tentan manipular a sociedade pero as persoas que compoñemos a sociedade tamén intentamos manipularnos unhas ás outras.

En máis dunha ocasión manifestei a miña opinión sobre a correspondencia entre os hábitos das persoas que compoñen unha sociedade cos das que se dedican á política -que tamén son persoas desa sociedade. É máis doado que defraude a facenda un cidadán mediterráneo ca un do centro ou norte de Europa.

Pois ao que ía, a manipulación. O que está a pasar ultimamente cos medios de comunicación prodúceme unha certa carraxe. E xa non é polos medios “casposos”, aos que procuro evitar pola miña saúde mental, senon polos que consideraba independentes.

Refírome a todo este ruído de “corruptelas morais” que apareceron recentemente. Por exemplo un dos últimos, o caso da ministra Delgado. Primeiro aparece unha noticia falsa sobre unha cita profesional entre Delgado e Villarejo para interceder en favor do empresario Ángel Pérez-Maura. A ministra, e outos medios, desmentiron esta información. Neste contexto, Delgado dixo que non tivera ningún tipo de relación profesional con Villarejo. Pero coma os medios xa coñecían as gravacións insistiron ata que dixo que non tiña relación algunha. Logo apareceron as gravacións e acusaron á ministra de mentir, de mentir a toda a sociedade -porque parece que son xs xornalistas, e non o Parlamento, os representantes da sociedade.

Non é esto manipulación?

E, de seguido foise a suliñar a inmoralidade da ministra por relacionarse persoalmente con xente coma Villarejo… Isto xa é casquería pura.

Deixade de manipular a indignación porque comigo xa conseguistes que me indigne con varios medios que até o de agora consideraba independentes e que empezo a ver coma dependentes da “audiencia” que só busca encauzar a crispación coa falta de respecto, o insulto…

Sociedade da información?

Estamos na sociedade da información? Intentan convencernos de que si, que as redes sociais fan que saibamos ao momento o que está a acontecer en calquera parte do mundo. E é certo. Pero todo ten unha cara B e ao mesmo tempo estamos tamén na sociedade da manipulación.

As persoas que vivimos na dictadura e na transición estamos afeitas a poñer filtros segundo o medio do que procede a información. Liamos El País e o ABC -por exemplo- e compoñiamos unha terceira información bastante real. Eu sígoo facendo, leo os xornais dixitais; eldiario.es, infoLibre, Público… e logo vexo o telexornal de TVE1.

Non sei que fará agora a xente máis nova, a que sempre viviu nunha sociedade con liberdade de expresión -limitada, coma case todas as liberdades.

Todo isto vén a conto da falsa noticia -con documentación falsa incluída- da transcripción da declaración de Forcadell no Supremo. Liouse parda, Forcadell pasou de heroína a vilá nun plis-plas co custo persoal e político que iso supón… Pero non importa, parece que no salario dxs políticxs vai incluído todo tipo de accións; insultos, “escraches”, difamación…

Produciume un certo alivio Jordi Évole. É unha persoa nova pero, supoño que por traballar nun medio de comunicación, ten certa mesura nas análises que fai. Non toda a xente ten a mesma formación.

Hai uns días estivo en El Intermedio, ía por outra cousa -presentar o seu programa- pero como a noticia acababa de saír pregúntaronlle a súa opinión, e respondeu que non quería opinar sobre iso ata que tivese contrastada a información sobre as declaracións de Forcadell. Pensaba que podían estar terxiversadas. E acertou. Non estaban terxiversadas, directamente eran falsas.

Porque, segundo eu o vexo, canso se xulga a alguén tamén hai que ter en conta a traxectoria desa persoa ao longo da súa carreira e conceder o beneficio da dúbida antes de dar pábulo a calquera cousa que se escoite. Pero hoxe ten máis valor a rapidez e o sensacionalismo que a verdade.

Hai un tempo considerábase “o creto”, a fiabilidade de cadaquen. Hoxe parece non importar moito. Podes ter unha traxectoria impecable toda a túa vida que desaparece nun momento ante unha publicación falsa. Non nos paramos a analizar a lóxica, porque case sempre as noticias falsas son moi ilóxicas.

O importante non é ter moita información, o que importa é saber interpretala.

Sensacionalismo

Hoxe ía escribir sobre o sensacionalismo na prensa xeralista. Quería suliñar a desinformación en dous temas de actualidade: o nomeamento de Wert e a subida de salarios do funcionariado.

Teño que recoñecer, por unha vez e sen que serva de precedente, que o “amarillismo” no caso Wert era menor do que me esperaba. As redes sociais teñen moita capacidade para intoxicar. Eu tiña a sensación de que na prensa apareceran titulares do tipo “Rajoy pone un nidito de amor en París a Wert”. Pero hoxe, para escribir isto, busqueinos -titulares parecidos- nos periódicos dixitais e non atopei nada.

As redes xogáronme unha mala pasada. As persoas utilizan as novas da prensa para engadir o seu propio titular, de forma que parece que o titular está sacado da nova.

Pero dito isto, o argumento de que a prensa xeralista é bastante sensacionalista segue a ser válido.

Nos casos de “apropiación indebida” o tema é o roubo, non se os cartos roubados se gastaron en “viño e mulleres”, Da a impresión de que se os cartos se gastaran en obras caritativas estaría ben.

No caso de Wert o tema é o nomeamento, que ata os diplomáticos cuestionan, non as condicións nas que vai vivir, que serán as mesmas do que estaba antes. Se se quere pór en evidencia o gasto que facemos nas sedes diplomáticas tamén se pode facer, pero non ten nada a ver con Rajoy nin con Wert.

E agora está o tema das subidas salariais; “Rajoy se sube el sueldo…” ou “Sáenz de Santamaría se sube el sueldo…”. Non, a nova é a subida salarial ao funcionariado. Que se pretende con eses titulares? Está mal subir o salario ao funcionariado porque así tamén se lle sube ao goberno? Xa o dixen moitas veces, o aforro ten que estar noutras cousas, non nos salarios.

Xa vale, que manipularnos é o traballo do goberno, non fagades intrusismo.