Sanxenxo, Sangenjo, Sanjenjo…

Onte a asociación Hablamos Español fixo en Sanxenxo unha recollida de sinaturas para levar adiante unha iniciativa lexislativa popular. Non sei moi ben cal é a finalidade desa iniciativa porque o que trascendeu foi que a finalidade é cambiar o nome de Sanxenxo polo de Sanjenjo ou Sangenjo –tamén hai controversia respecto de se en castelán sería con dúas “j” ou con “g” e “j”. Xa postos mellor con dúas “j” dado que esa letra non existe en galego.

Houbo algo de bulla. Pode que pouca para as expectativas da organización. Normal, que che veñan dicir na túa cara como te tes que chamar…

Parece que a iniciativa foi promovida pola presidenta de Galicia Bilingüe, sobradamente coñecida polo seu antigaleguismo, que non ten nada de bilingüe porque nese caso aceptarían as dúas formas.

Pero, como eu o vexo, a cuestión non é tanto o nome coma as ganas de provocar e favorecer enfrontamentos e crispación.

Cos topónimos, e tamén cos nomes propios, temos tendencia a traducilos. Pero a norma é respectalos coa súa grafía e pronuncia orixinais. Se eu lle chamase Isabel a unha que se chame Elizabeth pode que non me responda porque non se recoñeza nese son, o mesmo que se pregunto en China por onde vou a Pekín.

Por que facemos iso? Pois pola nosa discapacidade para a pronuncia de palabras noutra lingua.

Está claro que aos castelanfalantes cóstalles pronunciar o “x” pero penso que iso non lles xera o dereito de mudar as palabras que o conteñan.

E a pronunia do nome de Sanxenxo castelanizado nunca foi un problema. A xente autóctona entende, e non recrimina, xs que din “Sangenjo”. Polo tanto non entendo o interese en querer converter a forma castelanizada en oficial.

En realidade si que o entendo. Hai que reavivar o enfrontamento no uso las linguas e pór no “candeeiro” as asociacións e partidos que defenden o uso do castelán.

Que será o seguinte? Chamarlle El Roblecito a O Carballiño?

Se falas Galego, non es de Matemáticas

Onte falaba do meu desencanto coa sociedade e hoxe vou poñer un exemplo.

Instituto de Ensino Secundario, primeiro día do curso con alumnado, aula dun grupo de 1º de ESO do que eu ía ser titora. Haberá oito ou dez anos.

É costume que o primeiro contacto co alumnado o faga a persoa que vai ser a súa titora. Non é unha clase formal. Danse os horarios, recórdanse as normas… No caso dos de 1º ESO este acto prolóngase bastante porque o alumnado está no centro por primeira vez.

Ben, pois neste contexto chego á aula, preséntome coma a súa titora, doulles o horario de clases do grupo, o da titoría, as normas… e falamos das cousas relacionadas coa titoría.

Logo paso a falar da materia que vou impartir. Infórmoo de que tamén vou ser a súa profesora de Matemáticas. E aquí prodúcese un murmurio no que se repetían frases coma: “Pois eu crin que eras a de Galego” ou “De Matemáticas?”.

Isto reflicte bastante ben  cal era a idea que tiña ese alumnado sobre o uso do Galego -obviamente non todo. E polo que parece agora a cousa está aínda peor.

Facer manifestacións, regulamentar e potenciar o uso dende as institucións… pode ser unha axuda pero só é iso, unha axuda. Se non o utilizamos con normalidade…

E conste que estou a contar algo que ocorreu -en máis dunha ocasión- na cidade na que o uso do Galego está máis xeneralizado.

Desencantada

Hoxe estiven dudando entre ir a unha manifestación pola defensa do Galego ou ir facer exercicio. Ao remate a decisión foi ir facer exercicio -con un pouco de mala conciencia, eso si, pero non fun á manifestación.

E non fun porque estou desencantada. Cansa de que o que dicimos nas manifestacións non o levamos á práctica

O meu desencanto non é cos políticos senón coa sociedade. Hai políticos que me desencantaron, si,  pero concordo con Luís García Montero cando dicía -no artigo ¡Corrupción al poder!, de hai xa algún tempo, en Público.es

“Hay diferencias muy notables entre los sinvergüenzas, los que se han podido equivocar en algo y los honestos.”

Hai dous temas cos que a sociedade me defraudou moito: A utilización da lingua e o machismo. Da relación entre as manifestacións que reclamaban a igualdade entre as persoas e a pouca repercusión na sociedade xa falei noutro momento.

Co uso do Galego está a pasar o mesmo.

Quero suliñar que cando se implantou o Castelán coma hexemónico non foi só coa Ley e a utilización na educación formal. A sociedade colaborou moito para conseguilo. Eu medrei nun pobo no que a lingua de comunicación das persoas adultas era o Galego, pero en presenza de rapacxs mudaba ao Castelán, crían que para facer estudos superiores ía ser mellor que nos desenvolveramos ben en Castelán. Para min isto foi o realmente relevante.

Isto non Pasou co Galego. Ao principio si, polos 70 houbo un movemento importante para a normalización do uso do Galego. Pero a medida que se foi regulamentando foise deixando esta responsabilidade en mans da educación formal. E de aquí a que sexa considerada coma unha segunda lingua non hai nada.

Non temos que pedirlle permiso aos políticos para falar Galego, nin pedirlles que fagan algo para que o fagamos.

Só temos que falalo, así de fácil -e de difícil, polo que parece.