O escarranche

Gústanme Carmena e Oltra -un pouco menos Colau- por esa sabedoría que teñen para elixir os trapos aos que entran. Hai pouco pregúntaronlle a Oltra polo “enfado” de Podemos, polas opinións de Compromís sobre a moción de censura, e a resposta -versión reducida- foi ya se les pasará. Antonte pregúntaronlle a Carmena polo escarranche -despatarre ou manspreading, segundo o idioma, que tampouco entendo por que hai que utilizar palabras dunha lingua cando se está a falar noutra-. A resposta foi que hai persoas que ocupan máis espazo do que precisan, co seu corpo, con bolsos ou bolsas que poñen no asento do lado… e que iso non é cívico.

Penso que iso é cultura de Paz, o contrario do que fan a maioría de políticos e de xornalistas que buscan o conflito no canto da conciliación.

Considerar o escarranche coma unha actitude machista paréceme que son ganas de aumentar a crispación entre homes e mulleres por algo nimio.

Agora que Carmena falou do tema como un acto incívico xa me sinto con forza para dicir o que penso ao respecto. Podemos e Feminismo son dous movementos que levan moi mal que discrepes deles, aínda que sexa un pouquiño.

No transporte público, o mesmo que en calquera lugar público, hai moitos actos incívicos. Pero acotando á ocupación do espazo temos -como mínimo- o escarranche, ocupar o asento do lado con obxectos e poñer os pés no asento de en fronte. Que a este último acto véxolle eu dobre delito; ocupar o espazo e manchar o asento.

Sentarse coas pernas abertas non é exclusivo dos homes, é cultural, cultural machista. Cando era pequena as nais estaban moi pendentes de que te sentaras coas pernas xuntas -para que non se che viran as bragas, supoño-. Pero entendo que se estaban preocupadas por iso era porque, de forma natural, sentabámonos con elas abertas.

E aínda hoxe. Recordo unha escea: nun acto público estaba a familia real, todos sentados. Nun momento a raíña fíxolle acenos a unha das infantas para que pechase as pernas.

Logo, tal e coma eu o vexo, o das pernas abertas é unha cuestión de comodidade e pechalas para non ocupar o espazo da persoa que vai ao lado unha cuestión de civismo.

E nada máis, nin nada menos.

Tolerancia

Así é como a define o Dicionario da Real Academia Galega: Calidade de quen respecta as opinións e actitudes dos demais aínda que non coincidan coas súas.

Pois ultimamente vexo moitos atentados contra a tolerancia, pero disfrazados de ideoloxía democrática, eso si.

A cousa desenvólvese máis ou menos así:

Eu decido que son “lo más” feminista, solidaria, ecoloxista… e actúo dunha determinada maneira que non sempre é consecuente con todo iso -a perfección non existe- pero logo poñerei podre ´nas redes sociais a alguén que faga algo que a min non me gusta acusándoo de machista, insolidario… aínda que a actitude en si mesma non o sexa.

Cóstame pór un exemplo, non porque non os teña -tódolos días vexo un lote- senon porque son temas sensibles que de seguro van ser malinterpretados.

Por certo, falando de sensibilidades. Por qué o humor é ficción e liberdade de expresión cando se fai sobre relixións, persoas, colectivos diversos… pero o humor machista -e algún outro- non?

Ao que ía, a un exemplo de intolerancia disfrazada de ideoloxía. As cotas, que serven para as mulleres ou para os negros pero voume referir ás das mulleres porque nos cae máis preto.

A min non me gusta o sistema de cotas. Iso non quere dicir que non o acepte, nun momento determinado, pola súa utilidade. Pero con data de caducidade, mentras se van corrixindo as causas que manteñen o desequilibrio. Manter a proporcionalidade “obrigatoria” paréceme que tapa a realidade -o mesmo que a caridade tapa a inxusticia- e dificulta a normalización.

Que lle parece a algunha feminista? Pois que son machista. E o máis probable é que mo diga unha muller que ten unha filla cunha preciosa melena que non fai deporte porque non pode secar o pelo ela soa e os proxenitores non teñen tempo.

E así con moitísimas cousas: Se non actúas igual ca min entón eres…machista, insolidaria… Eu xa vivín isto noutro momento, pero non se complicaban tanto a vida: era pecado e xa está.

 

Simone de Beauvoir II

Segundo coa entrevista a Simone de Beauvoir  quero comentar esta resposta.

Entonces, ¿la idea es que si hay una revolución, la situación de la mujer cambiará automáticamente?

Sí. Y tengo que decir que en 1949, cuando escribí este libro, dudaba poco de eso. Creía que había que militar por la revolución, soy completamente de izquierdas y busco un derrocamiento del sistema, la caída del capitalismo. Pensaba que sólo hacía falta eso para que la situación de la mujer fuese igual que la del hombre. Después me di cuenta de que me equivocaba. Ni en la URSS, ni en Checoslovaquia, ni en ningún país socialista, ni en los partidos comunistas, ni en los sindicatos, ni siquiera en los movimientos de vanguardia, el destino de la mujer es el mismo que el del hombre. Esto es lo que me convenció para convertirme en feminista y de manera bastante militante. He comprendido que existe una lucha puramente feminista y que ésta pelea contra los valores patriarcales que no debemos confundir con los capitalistas. Para mí, las dos luchas han de ir juntas. Parece imposible que el destino de la mujer cambie profundamente si el destino de la sociedad no cambia profundamente en cuanto a la lucha de clases. Pero también parece ilusorio pensar que la lucha de clases sirva por completo, tiene que existir una lucha específicamente para la mujer.

Aínda que concordo no esencial da súa análise, é moi difícil acadar igualdade de xénero nunha sociedade desigual, quería matizar un pouco o da situación da muller nas sociedades socialistas. É certo que non conseguiron que o destino das mulleres sexa o mesmo que o dos homes, pero comparando sociedades próximas considero que non é a mesma tituación a das mulleres en China que en Xapón así coma non é a mesma en Cuba que en Haiti.

Simone de Beauvoir

Co gallo do trixésimo aniversario do seu pasamento apareceron nos xornais novas sobre ela. Chamoume a atención un artigo en ctxt contexto y acción. Trátase dunha entrevista que lle fixo o xornalista Jean Louis Servan Schreiber para unha TV no ano 1975 -ao parecer foi a primeira que concedeu porque non era moi dada a saír pola tele- traducida por Gabriel Méndez-Nicolás.

Sempre tiven unha certa admiración por esta muller pero non polo que escribiu. De feito non lin nunca un libro seu -algunhas citas ou referencias en textos de outrxs, si. O que me impresiona é a forma que tivo de vivir, especialmente a faceta sentimental.

Tamén me gustaba a de Woody Allen -polos anos 70- pero ten moito menos mérito por tratarse dun home e algúns anos máis tarde.

Desta entrevista hai algunhas respostas que quero comentar.

En sus memorias dice que escribiendo Le deuxième sexe se dio cuenta de que descubría con cuarenta años una situación que le parecía evidente una vez que uno se percataba de ella. ¿Cómo puede ser que una mujer como usted, intelectual, con grandes estudios no haya vislumbrado antes la situación que describe?

Porque he vivido mi propia condición, la de intelectual que tenía la suerte de ejercer una profesión donde no había competición con los hombres ya que la enseñanza está abierta a ambos. Había tenido compañeros en la Sorbona o en otros lugares que en el plano intelectual dominaban perfectamente la idea de igualdad. No había sentido eso. Como tampoco nunca quise casarme ni tener hijos, no he tenido una vida doméstica que es lo más opresor para la condición femenina. Había escapado a la servidumbre que implica la condición femenina. Más tarde, cuando empecé a reflexionar, a mirar a mí alrededor, vi la verdad sobre la condición femenina. La he descubierto en gran parte al escribir Le deuxième sexe.

Non me sorprende como chegou a vivir desa forma tan libre antes de intelectualizalo porque así foi coma cheguei eu ao feminismo, ao ateismo… e a todos os ismos que teño; sen darme conta, simplemente vivindo como quería, dun xeito instintivo. Tamén fun docente e é certo que nese mundo a xente é moito máis igualitaria -por intuición ou por racionalidade.

As relacións sentimentais ao uso non están feitas para as mulleres -hoxe tampouco. Polo que case a única posibilidade de escapar á servidume feminina é fuxir da vida doméstica.

E así, ela e máis eu, vivimos como puidemos -coas súas luces e as súas sombras- a nosa vida sentimental.

Pedroche – Barbijaputa

Empezo dicindo que non coñezo ben a ningunha das dúas.

A Cristina Pedroche véxoa no programa Zapeando, no que interpreta un guión que non escribe ela. Por ser un personaxe popular tamén se coñecen algunhas circunstancias da súa vida persoal: fai deporte; casou na súa casa; dixo que non lle parecía que estivese gorda cando a “acusaron” de selo e que non era anoréxica cando tamén se dixo iso, que votaba a IU, que viste o que lle da a gana sen “presións”… Persoalmente paréceme algo “sensibleira” pero, tendo en conta a súa idade tampouco me parece esaxerada…

A Barbijaputa coñézoa algo polo que escribe, baixo un pseudónimo, por certo -nun xornal dixital e nas redes sociais. Moitas veces concordo co seu discurso pero non sei nada de cal é o seu comportamento na vida cotiá. Hai pouco lin un artigo na revista Pikara Magazine El feminista machista, no que Lluiso Farnsworth ven dicir, máis ou menos, que hai moitos homes que se declaran feministas e que teñen un discurso feminista pero que o seu comportamento cotiá é machista, actuando coma acosadores nunha pista de baile, por exemplo. Desafortunadamente tamén hai mulleres dese estilo; teñen un discurso feminista, van as manifestacións reivindicar a erradicación do machismo… e nas súas casas, coa súa parella e coa súa crianza teñen comportamentos que reforzan o patriarcado.

Por iso non acabo de entender moi ben a Carta abierta a Cristina Pedroche, de Barbijaputa no Diario.es. Carta que a min paréceme un pouco paternalista, teño que dicir. Que si que o entendo se o obxectivo é utilizar a popularidade de Pedroche para crear polémica e aumentar as entradas e comentarios dos seus artigos e coma consecuencia a súa popularidade.

O comentario de Pedroche “que nos olvidemos del machismo y del feminismo…” -que motivou a carta- parece que é a resposta a unha pregunta que contesta a nivel individual, ela nunca dixo representar a ninguén e que posiblemente se refería a que ela xa o ten superado. Existe a posibilidade de que ela actúe coma non machista aínda que logo non teña o discurso teórico moi elaborado.

As veces as feministas teóricas malinterpretan ás feministas prácticas. A min puxéronme podre -nunha rede social- por dicir que hai que educar tamén ás mulleres para que non teñan nin acepten comportamentos machistas. Ao parecer “iso sería un castigo adicional”.