Confianza

Acabo de ler o artigo de Antón Losada -grande sempre- “De pijada en pijada“. O contido do artigo xa o podedes ler no enlace. Vai da desconfianza na vida política. Eu, que me gusta andar polo terreo da cotidianidade fixeime na idea da confianza en xeral.

O que ocorre na política é o mesmo que na sociedade. Os políticos son persoas que viven nunha sociedade e o seu comportamento non é diferente de o de calquera outra persoa que viva na mesma sociedade. Ás veces comparamos aos políticos españois cos suecos ou cos daneses, pero é que as sociedades dos países do norte ou do centro de Europa tampouco son como a nosa.

Non sempre foi así, ou polo menos non tanto. Meu pai foi un pequeno empresario e os compromisos que tiña cos provedores e cos clientes eran verbais, non asinaban contratos. As persoas tiñan creto -ou non- e en función diso actuabas. Hoxe calquera chisme publicado dunha persoa intachable convértea en indesexable porque xa non confiamos en ninguén, da igual a súa traxectoria até o de agora.

Aquí e agora ser unha persoa confiada é sinónimo de “pardilla”. Desconfiamos de todo e supoñemos que todxs desconfían de nos. A min as persoas desconfiadas dánme pouca confianza. Por exemplo Iglesias -ao que lle valoro moitas cousas que fixo e indirectamente votei ao seu partido- non se fía das palabras de Sánchez, nin sequera dun documento escrito que puidesen asinar, por iso ten que ser vicepresidente e ter a metade dos ministerios para poder vixiar as actuacións dun posible goberno socialista. ??? Estas actitudes fomentan a desconfianza e diso xa andamos sobradxs.

Escoitei moitas veces a frase o “respecto hai que gañalo” referida en moitos casos á conducta das mulleres. E, polo que eu percibo, é unha idea moi aceptada socialmente.

E digo eu… non sería mellor que fose ao revés? Que de entrada tense e logo xa se pode ir perdendo, ou non.

Coa confianza debería ser o mesmo, en principio tense e logo xa se verá se se mantén ou non. Pode que así as cousas fosen máis fáciles.

Confianza

A chegada de Podemos ao panorama político foi moi positiva por varias razóns. Para min a principal foi canalizar a crispación. Sabemos que a xente cabreada pode rematar noutro tipo de organizacións -para min pouco desexables.

Pero tamén alimentou a desconfianza nas organizacións políticas existentes, e tamén nas persoas que se viñan dedicando á política até o de agora. Somos unha sociedade de brancos e negros. Tentar facer matices é case imposible. Calquera gris vai ser “interpretado” coma branco ou coma negro, segundo a (persoa) intérprete.

Tódolos partidos son iguai… Tódolos políticos son iguais… de corruptos.

E a cousa calou. Sempre é sinxelo desacreditar. De calquera persoa -non fai falta que sexa política, pode ser veciña ou compañeira de traballo- sempre estamos máis cerca de crer algo malo que algo bo.

E chegamos a unha situación que, segundo eu a vexo, non facilita a rexeneración. Vou concretar un pouco.

Estamos coa contitución dunha Marea. Cen persoas propoñen un manifesto que asinan outras moitas. Organízase un encontro, ao que asisto. Hai intervencións de asociacións cidadás, individuais… todo normal. Chegan as mesas de “traballo” e eu, que xa teño os meus anos, non deixaba de sorprenderme por todo.

Teño que facer unha aclaración, cando isto se estaba a desenvolver aínda non se elixiran as persoas que ían constituír a Coordinadora. As persoas que iniciaron o proceso ían deixalo e a partir deste encontro abríase o prazo para presentarse como candidatx, individualmente.

Ben… pois tendo claro que a coordinadora ía estar constituída por persoas das que estabamos aí e que eramos nós quen as íamos elixir… era incrible a desconfianza -en quenqueira que fose elixidx.

Na mesa Código ético dixéronse cousas que, aparte de non ter nada a ver cun código ético, parecían dar por descontado que nós mesmxs, cando foramos coordinadores, sufririamos unha transformación total até converternos nun Bárcenas máis.

Pouco máis tarde, xa elixida a Coordinadora, algúns empezaron coas paranoias dos intereses da Coordinadora para unha actuación determinada -ou para unha non actuación… Que si respectan ou non o mandado das bases…

E digo eu… Non haberá un termo medio?

Moita confianza pode facilitar a corrupción, pero tanta desconfianza pódenos levar ao inmobilismo.

Quen mente?

Buenafuente ten unha sección no seu programa que se chama así, é un xogo que vai diso, de saber quen mente e quen di a verdade. Non sempre é doado. Na vida tampouco.

Os primeiros mentireiros -de masas- deberon ser os publicistas. Empezaron sendo esaxeracións para gabar o producto e fóronse convertendo en mentiras non demostrables a curto prazo -o que dura algo, por exemplo…

Tamén na política se empezaron a utilizar as técnicas de mercadotecnia, con moito éxito, por certo. Antes xs políticxs adoitaban ser persoas con certa relevancia social pola súa capacidade intelectual e o desexo de mellorar as condicións de vida da cidadanía, normalmente maiores e non especialmente ben parecidos. En xeral tiñan credibilidade. Agora case todxs son guapxs ou interesantes e cunha estética adecuada. Con iso xa nos vale…

Os xornais foron un bo medio para coñecer a realidade. Tiñan credibilidade. Era frecuente escoitar “é certo, lino no xornal”. Pero tamén a prensa entrou na mercadotecnia. Púxose de moda un eslogan, non sei de quen, que define o bo xornalismo coma a publicación do que moleste ao poder -máis ou menos. Identificaron poder con políticxs e levouse isto a uns extremos nos que “molestar” parece o único obxectivo. Se nunha entrevista o entrevistado non se molesta por algo, non é boa, se unha nova gaba a actuación de algén, non é noticia… E agora estamos en subornar a alguén para conseguir “trapos sucios” ou que o titular sexa “fulano dixo” -independentemente de que o que di sexa certo…

Das redes sociais, nin falo. Até hai “concursos” para acertar o que é verdade e o que é mentira -fake ou non fake, din…

Con este panorama cada vez resulta máis difícil crer a ninguén e unha xa non sabe de que ou de quen fiarse.

Non me gusta esta sensación de alerta permanente, de desconfianza en todo… Sei que pode parecer cousa da idade, e será, pero boto de menos cando unha podía confiar en que o que aparecía publicado nun xornal era certo, en que o que viña mirar o contador da luz era empleado da compañía eléctrica, en que se te chamaban por teléfono sería alguén coñecido…